Dorivor giyohlar

Dorivor oʻsimliklar - odam va hayvonlarni davolash, kallalllarning oldini olish uchun, shuningdek, oziq-ovqat, atir-upa va kosmetika sanoatida ishlatiladigan oʻsimliklar - giyohlar. Yiv yuzida Dorivor of ʻimliklarning 10-12 ming turi borligi aniqlangan. 1000 dan ortiq oʻsimlik turining kimyoviy, farmakologik va dorivorlik xossalari tekshirilgan. Oʻzbekistonda Dorivor oʻsimliklarning 700 dan ortiq turi mavjud. Shulardan tabiiy sharoitda oadsan va madaniylashtirilgan 120 ga yaqin oimsiml turlaridan ilmiy va xalq tabobatida foydalaniladi. Hozirgi davrda tibbiyotda qoʻllaniladigan doridarmonlarning qariyib 40-47% oimsimlik xom ashyolaridan olinadi. Oʻsimliklar murakkab tuzilishiga ega boʻlgan jonli tabiiy kimyoviy lab. boʻlib, oddiy noorganik moddalardan murakkab organik moddalar yoki birikmalarni yaratish qobili-yatiga ega. Dorivor o'simliklarning quritilgan oʻti, kurtagi, ildizi, ildizpoyasi, tuganagi, piyozi, po'stlogʻi, bargi, guli, gʻunchasi, mevasi (urugi), danagi, sharbati, qiyomi, toshchoyi, toshchoyi.

Dorivor oʻsimliklarni 2 xil tasniflash qabul qilingan: 1) taʼsir qiluvchi moddalarning tarkibiga qarab - alcalóide, glikozidli, efir moyli, vitaminli va b., 2) qoʻzgʻatuvchi, qon bosimini pasaytiruvchi va boshqalar. Dorivor o'simliklarning taʼsir etuvchi moddalari alkaloidlar, turli glikozidlar (antraglikozidlar, yurakka taʼsir etuvchi glikozidlar, saponinlar va b.), Flavonoidlar, kumarinlar, oshlovchi va shilliq moddalar, kirinlarlar oshlovchi va shilliq moddalar, efir moyl. azotli moddalar, moy hamda moy kislotalari va b. birikmalar boʻlishi mumkin.

Dorivor oʻsimliklarning organizmga taʼsiri uning tarkibidagi kimyoviy birikmalarning miqdoriga bogʻliq. Bu birikmalar oʻsimlikning qismlarida turli miqdorda toʻplanadi. Dorining taʼsirchanlik quvvati hamda sifati yuqori bovishish davri uullning gullash hamda urugʻlash davrining boshlanishi vaqtiga toʻgʻri keladi. Dorivor moddalar ba'zi oʻsimliklarning kurtagi, bargi yoki poyasida, ba'zi oʻsimliklarning guli yoki mevasida, ba'zilarida ildizi yoki poʻstlogʻida toʻplanadi. Shuning uchun oʻsimliklarning asosan biologik aktiv moddalari koʻp boʻlgan qismi yi-gʻib olinadi. Oʻsimliklarning ildizi, ildizpoyasi, piyozi va tuganagi, odatda, oʻsimlik uyquga kirgan davrda - kech kuzda yoki osimlik uygʻonmasdan oldin - erta bahorda tayyorlanadi. Sobre o meva va urugʻlari pishib yetilganda yigʻiladi, chunki ular bu paytda dori moddalariga boy boʻladi. Yangi ykgʻib olingan dorivor o`simlik mahsuloti tarkibida (yer ustki aʼzolarida 85% gacha, ildizida 45% gacha) nam boʻladi. Bu nam yoʻqotilmasa (citações yoʻli b-n), o`simlik chirib, dori moddalari parchalanib, yaroqsiz boʻlib qoladi.

Ushbu ilovada presunto dorivor o`zimliklar va giyohlar haqida keng ma`lumotlar berilgan.