Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣ-ΑΝΤΡΕΑΣ ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑΣ

Αν ο Καρκαβίτσας ανήκει στους κλασικούς της νεότερης πεζογραφίας μας, «Ο ζητιάνος» είναι ασφαλώς το κλασικότερο έργο του. Ο ηθογράφος και θαλασσογράφος Καρκαβίτσας των σύντομων διηγημάτων γίνεται εδώ έμπειρος ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής. Η περιγραφή του κοινωνικού μικρόκοσμου, με τους ανθρώπους και τους χώρους του, ξετυλίγεται σε ένα από τα δυνατότερα μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. «Ο ζητιάνος» επαινέθηκε ανεπιφύλακτα τόσο από τους έλληνες κριτικούς όσο και από τους έγκυρους ξένους ελληνιστές.

Θα μπορούσε να μοιάζει ο Έλληνας με τον «Ζητιάνο» του 19ου αιώνα; Κάποιοι θα έβλεπαν τον Νεοέλληνα ως τον κουτοπόνηρο που προσπαθεί άκοπα να επιβιώσει κι άλλοι ως αυτόν που αναγκάζεται να φερθεί ατομικιστικά, γιατί η κοινωνία δεν του δίνει τα μέσα για να ανελιχθεί.