O'ylanib Uylan, Uylanib O'ylan

Assalomu Alaykum.

Oila go'yo dengiz kemasiga o'xshaydi. Uni dengizga

chiqarishga shay bo'lib turgan kema sardori, turgan gap-

ki, o'zining va guruh a'zolarining vazifalarini juda

yaxshi bilishi kerak.

Bundan tashqari, qayerda suv osti

qoyalari yoki sayoz joylar borligini ham, qolaversa,

qanday qilib kemani kalamushlardan va o'z a'zolarini

dizenteriyadan saqlash mumkinligini ham bilishi kerak

bo'ladi. Aks holda kema o'z manziliga yetolmaydi.

Siz o'z kemangizni hayot ummoniga chiqarishga

tayyormisiz?...

Nima uchun odamlar oila quradilar?

G'alati savol. Lekin sa-

volning javobi undan ham

g'alati:

– Oilani o'zidan zur-

riyot qoldirish uchun quri-

schaduw.

Tabiat erkak zotiga ham,

ayol zotiga ham aynan shu

vazifani yuklagan.

Xo'sh, bu vazifani bajarish uchun oila qrish shart-

mikan? Axir... «Xudo beraman desa, beraverar ekan,

jongen ota...» Qolaversa, odamdan tashqari barcha tirik

jonzotlardaanse ham zurriyot qoladi, lekin ular oila

qurmaydi-ku?

Nima uchun jonivorlar oila qurmaydilar?

Agar uyingizda sigir, qo'y,

tovuq, it yoki mushuk bo'lsa,

demak siz hech bo'lmaganida

bir marta ularning zurriyo-

tini ko'rgansiz.

Buzoq yoki qo'zichoq tu g'il-

ganidan keyin uzog'i bilan

10–15 daqiqa o'tar-o'tmas oyoq-

qa turadi, bir soatdan ke-

yin tentiraklab yura boshlaydi.

Jo'ja esa tuxumdan chiqqan zaho ti oyoqqa turib, yugu-

rib ketadi.

Yirtqichlar qatoriga kirmaydigan yovvoyi hooi von-

lar zurriyoti ham xuddi shunday «chaqqon» boʻlib, dun-

yoga keladi. Boshqacha bo'lishi mumkin ham emas. Masa-

lan, kiyik yoki yovvoyi to'ng'iz bolalaganidan keyin it,

bo'ri yoki qoplonga o'xshab o'z bolasini og'ziga qisib,

boshqa yirtqichlardan saqlash uchun panaroq joyga

olib qocholmaydi. U endigina dunyoga kelgan bolasini

faqat o'ziga ergashtirib, xavfsiz joyga olib ketishi

mumkin. Shuning uchun hayvonot olamining zurriyoti

tez oyoqqa turib yurib ketadi. Boshqacha qilib aytgan-

da, tabiat har bir jonivor o'z bolasini o'zi yoki

poda yordamida himoya qilishiga imkon yaratib ber-

gan, demak, «oila qurish»ga ularda zarurat yo'q, de-

yish mumkin.

Odamzotga kelsak, bu masalada u, Xudoga shukurki,

ancha orqada qolib ketgan, chunki kecha sleepboot bola

bugun ko'chaga yugurib chiqib ketadigan bo'lganida becho-

ra onaning holi nima kechishini tasavvur ham qilib

bo'lmaydi.

20 josjlik bola

Odam bolasi oyoqqa turib yurishni o'rganishi uchun

kamida bir yil kerak, qorni ochganligini yoki biror

joyi og'riyotganligini onasiga tushuntirishi, ya'ni

tilga kirishi uchun 2–3 yil, oldiga qo'yilgan ovqatni

o'zi yeyishni o'rga nishi uchun

esa 4–5 yil ke rak, va

nihoyat, o'z nonini o'zi topib

yeyishi uchun o'nlab yil lar

krak...

Odam bolasi boshqa bar-

cha jonzotlar zurriyotiga

nisbatan haddan tashqari

ojiz bo'lib tug'iladi va uzoq yillar davomida har

tomonlama parvarishga va himoyaga muhtoj bo'lib

qoladi.

Yigirma yilda ko'pchilik jonzotlar o'z umrini yashab

bo'lishadi, odam esa yigirma yoshga kirib ham o'zini o'zi

eplolmaydi, deb hisoblaymiz.

Vaholanki, bola uzog'i bilan 10 yoshidan boshlab

pul bilan muomala qilishni o'rganishi kerak, lekin bu

boshqa mavzu. Bizning mavzuni davom ettrish uchun esa

bir masalani hal qilishimizga to'g'ri keladi, ya'ni:

Oila kimga ko'proq manfaat keltiradi:

erkakkami, ayolgami?

Ikkalasi ham bir xil man-

faatdor emas, albatta, chunki

erkak bilan ayolning tabiati

har xil, ayrim jihatlardan

esa hatto bir-biriga qarama-

qarshi-ham. Erkak va ayolning

juda murakkab bo'lgan tabia-

ti va ichki dunyosi to'g'risidagi

ilmiy izlanishlarga kirishib

ketmasdan, keling, shunchaki

ularning tashqi ko'rinishiga diqqat bilan nazar solib

ko'ramiz.