Zelili

Zelili gökleň taýpasynyň gerkez tiresinden bolup, Gürgen topragynda dogulýar. Etrek we Gürgendäki mekdeplerde okaýar. Tanymal şahsyýetler Azady onuň babasy bolup, Magtymguly onuň da ýysydyr. Alym we şahyrlar kowmy Zelilide ylma we şygra hyjuw oýarýar. Arap we pars edebiýaty we ylmy onuň düşünjesini baýlaşdyrýar. Gürgen we Etrek edebi sredasynda tiz tanalýar. 1816-njy ýylda Hywa hany Muhammetrahym han Gürgene ýöriş edýär we gökleňleriň uly bölegini ýesir edip, Hywa sürýär. Zelili şol ýesirler bile Hywa düşýär, 6-7 ýyl onda galyp, 1822-1823-nji ýyllarda Etrege dolanyp gelýär. Zelili we Seýdiniň alşan hatlary edebiýatda täze žanry emele getirýär. Zelili başda Magtymgulynyň wepadar şägirdi bolup, soň ol uly klassyk bolup ýetişýär. Onuň yşky we sosial poeziýasy bar, ol halky we juda şahyrana. Onuň bütin goşgulary diýen ýaly türkmeniň halk aýdymyna öwrülipdir. Zelili hakda birnäçe monografiýa ýazyldy. Onuň kitaplary dowamly çap edilýär.

Zelili hak aşyk we pidakärligiň simwolydyr.