زیارت عاشورا فرهمند فر

از آن جا که زیارت نوعى اعلام موضع و مشخص کردن خط فکرى است و آثار سازنده عجیبى دارد، آنچه به عنوان متن زیارتى خوانده می‏شود، از نظر محتوا و جهت دهى، از حساسیتى ویژه برخوردار است. به همین جهت ائمه(علیه السلام) با آموختن نحوه زیارت به یاران خود، به این عمل سازنده جهت و غناى بیشترى بخشیده‏ اند؛ به گونه‏اى که زیارتنامه‏ هاى رسیده از معصومان(علیه السلام) - مانند زیارت جامعه کبیره، عاشورا، آل یاسین و ناحیه مقدسه - گنجینه‏ اى از تعالیم و آموزش‏هاى عالى آنان است.

زیارت عاشورا - که از تعالیم امام باقر(علیه السلام) است - به سبب آثار سازنده فردى و اجتماعى و بیان مواضع فکرى و عقیدتى شیعه و نشانه گرفتن خط انحراف، اهمیت ویژه دارد. شمارى از دستاوردهاى این زیارت عبارت است از:

1. ایجاد پیوند معنوى با خاندان عصمت و تشدید علاقه و محبت به آنان‏

این محبت موجب مى‏شود، زائر آن بزرگان را الگوى خویش سازد و در جهت همسویى فکرى و عملى با آنان بکوشد؛ همچنان که در قسمتى از زیارت، از خدا میخواهد زندگى و مرگش را یکسره همانند آنان قرار دهد: «اللهم اجعل محیاى محیا محمد و آل محمد و مماتى ممات محمد و آل محمد».

از آنجا که این محبت به خاطر خداوند است - و خاندان عصمت از آن جهت که‏ الهى و منسوب به اویند، محبوب واقع شده‏اند - مایه تقّرب به خداوند است. در قسمتى از زیارت چنین میخوانیم: «اللهم انى اتقرب الیک بالموالاة لنبیک و ال نبیک».

آیت الله بهجت(ره) می گفتند توسل راه کمال را باز می کند البته این اندیشه را از استادش گرفته بود. حضرت آیت الله سید علی قاضی(ره) فرموده بود که من هر چه دارم، از دو چیز است: یکی تلاوت قرآن، دیگری زیارت عاشورا و توسل. آیت الله بهجت(ره)، شیفته و عاشق اهل بیت: بود. به حضرت سید الشهداء(علیه السلام) عشق می ورزید

2. پیدایش روحیه ظلم ستیزى در زائر

تکرار لعن و نفرین بر ستمگران در این زیارت، موجب پیدایش روحیه ظلم ستیزى در زائر میشود. او با اعلام برائت و نفرت از ستمگران و ابراز محبت‏ به پیروان حق و دوستان خاندان عصمت، پایه‏ هاى ایمان دینى خود را مستحکم میکند. مگر ایمان چیزى جز حب و بغض در راه خدا است: «هل الایمان الا الحب و البغض»؟ مۆمن واقعى در برابر ستم بى ‏موضع نیست. از ستمگر نفرت و انزجار آشکارى دارد و با مظلوم و جبهه حق اعلام همراهى میکند: «یا اباعبدالله انى سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم».

3. دورى جستن از خط انحراف‏

در این زیارت، ریشه‏ هاى ظلم هدف قرار مى‏گیرد: «فلعن الله امةً اسست اساس الظلم و الجور علیکم اهل البیت و لعن الله امة دفعتکم عن مقامکم و ازالتکم عن مراتبکم التى رتبکم الله فیها». ستمى که در عاشورا تحقق یافت، در قلب تاریخ ستم ریشه دارد. این ظلم یک حلقه از حلقه‏ هاى ستمى است که باانحراف مسیر اصیل خلافت آغاز شد.

4. الهام گرفتن، درس آموختن و الگو قرار دادن اسوه‏ هاى هدایت‏

در این زیارت آمده است: «فاسئل الله الذى اکرمنى بمعرفتکم و معرفة اولیائکم و رزقنى البرائة من اعدائکم، ان یجعلنى معکم فى الدنیا و الآخرة و ان یثبت لى عندکم قدم صدق فى الدنیا و الاخرة». زائر پس از آنکه به حق معرفت پیدا کرد و ستم و ستمگر را شناخت و از آنان دورى جست، با ثبات قدم در مکتب خاندان عصمت و پیروى عملى از آنان، خود را در مسیر سعادت دنیا و آخرت قرار میدهد؛ یعنى، اسوه‏ ها و الگوهاى هدایت را - که از سوى خداوند منصوب شده‏اند - سرمشق خود قرار میدهد و همگامى با آنان را میطلبد.

5. ترویج روحیه شهادت‏ طلبى و ایثار و فداکارى در راه خدا

6. احیاى مکتب و راه و هدف خاندان عصمت‏