आवळा लागवड #Agrownet™

दुसरी फळगळ ही जून ते सप्टेंबर या काळात बिजांड धारणेअभावी होते. बोरॉन या सूक्ष्म अन्नद्रव्याची १० मिलिग्रॅम प्रतिलिटर पाणी (१० पीपीएम) या प्रमाणात फवारणी केल्याने ही फळगळ रोखता येते.

तिसरी फळगळ ऑगस्ट ते ऑक्टोबर या काळात होते. विविध अवस्थेतील फळे या काळात गळतात. फळधारणेच्या काळात जिब्रलिक आम्लाची (३० ते ५० पी.पी.एम.तीव्रता) फवारणी केली असता फळांच्या आकारमानात वाढ होते.

पाणी व्यवस्थापन

आवळ्याची लागवड कोरडवाहू पीक म्हणून केली जाते. मात्र नवीन झाडांना कलमे जगविण्यासाठी गरजेनूसार २० ते ३० लिटर पाणी प्रतिझाड १० ते १५ दिवसांच्या अंतराने द्यावे.

आवळ्याची पूर्ण वाढ झालेली झाडे पाणी न देताही चांगली फळे देतात. मात्र फळे देणाऱ्या झाडांना २० दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे. त्यामुळे फळगळ कमी होते. तसेच फळांची वाढ चांगली होते.

सिंचनासाठी आवळ्याच्या झाडाच्या प्रसाराच्या प्रमाणात ५ टक्के बाहेरून आत झाडाच्या खोडाच्या दिशेने उतार असलेले गोलाकार आळे बांधावे. उपलब्ध आच्छादनाचा त्यात वापर केल्यास पावसाळ्यात पावसाचे पाणी जमिनीत मुरविले जाते. जमिनीत जास्त दिवस ओलावा टिकून राहिल्यास आवळ्याचे भरीव उत्पादन मिळते.

आंतरपिकांची लागवड

आवळ्यामध्ये सुरवातीला ५-६ वर्षापर्यंत आंतरपिके घेता येतात. आवळ्याच्या चोहोबाजूला एक मीटर जागा सोडून पिके घ्यावीत. खरीपामध्ये तीळ, उडीद, मूग, रब्बी हंगामात हरभरा, वाटाणा, मोहरी, तीळ भाजीपाला यासारखी पिके घ्यावीत. आवळ्याच्या बागांमध्ये जानेवारी -फेब्रुवारी महिन्यात पानगळ होते. पानगळीच्या कालावधीत अांतर पिके घेऊ नयेत. स्टायलो हॅमाटा या गवताची लागवड केल्याने तणाचा बंदोबस्त होतो. जमिनीची प्रत सुधारण्यासही त्याची मदत होते.

- डाॅ. विजय काळे, ८२७५३११८५४

(उद्यानविद्या विभाग, डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषि विद्यापीठ, अकाेला)

जुन्या बागेचे नूतनीकरण

जुनी निष्कृष्ट दर्जाची आणि जंगली आवळ्याची झाडे चांगल्या जातीच्या झाडात बदलता येतात. त्यासाठी मार्च - एप्रिल महिन्यात जुन्या झाडाची एक मीटर उंचीवर छाटणी केलेली असावी. छाटणी केल्यानंतर काही दिवस झाडे सुप्तावस्थेत गेलेली असतात. साधारणपणे एक महिन्यानंतर छाटणी केलेल्या झाडावर अनेक फुटवे आलेले असतात. जुलै-ऑगस्ट महिन्यात त्या फुटव्यांवर डोळे भरावेत. मात्र डाेळे भरताना केवळ सशक्त फुटवे ठेवून त्यावरच चांगल्या जातीचे डोळे भरावेत. अशाप्रकारे संपूर्ण झाड नवीन आणि चांगल्या जातीचे होऊ शकते.