حوکمەکانی بانگ و قامەت

بانگ لەزمانەوانیدا: بەواتای زانین و ئاشكراكردن دێت, سەرچاوەكەشی بەم شێوەیە وەرگیراوە (التأذين مصدر أذن- يؤذن- أذانا, ومؤذا), وە دەوترێت (أذنت بهذا الأمر), ڕێگەم بەم كارە دا, واتە: زانیم, یان دەوترێت آذنني فلان, فڵان كەس پێی وتم ، واتە: ئائاداری كردمەوە (1).

هەر وەكو خوای گەورە فەرموویەتی: [وأذن في الناس بالحج], [الحج: 27], واتە: [جاڕ بدە بە ناو خەڵكیدا كاتێك دێنە لات بۆ حەج], واتە: ئاگاداریان بكەرەوە.

هەروەها الأَذَانُ ، وَالْأَذِيْأَذِنْ وَالتَأْذِيَأْذِنْ ، هەموویان بە واتای بانگكردنە بۆ نوێژ (2).

بانگ لە ڕوانگەی شەرعەوە: زیكرێكی تایبەتە كه ئایينی ئیسلام دایناوە بۆ ئاگاداركردنەوە بۆ كاتی نوێژە فەرزەكان و, بانگكردنی موسڵمانانە بۆ بەجێگەیاندنی ئەو عیبادەتە (3), وە لەلایەن زانایانەوە چەند پێناسەیەکی تری بۆکراوە وەکو:

• بریتیيی لە بانگەوازكردن بۆ نوێژ بە چەند وتەیەكەیە تایبیت (4).

• عیبادەتەكی خواییە بە بانگەوازكردن بۆ كاتی نوێژە فەرەكان بە چەند وتەیەكی دیاریكراو (5).

كەواتە بانگدان عیبادەتە وەكو چۆن بەجەاندنی نوێژ وزەكات و حەج و ڕۆژوو عیبادەتن.