योगासन योग आसन - Yoga Aasan

योग भारत और नेपाल में एक आध्यात्मिक प्रकिया को कहते हैं जिसमें शरीर، मन और आत्मा को एक साथ लाने (योग) का काम होता है. यह शब्द، प्रक्रिया और धारणा बौद्ध धर्म، जैन धर्म और हिंदू धर्म में ध्यान प्रक्रिया से सम्बंधित है. योग शब्द भारत से बौद्ध धर्म के साथ चीन، जापान، तिब्बत، दक्षिण पूर्व एशिया और श्री लंका में भी फैल गया है और इस समय सारे सभ्य जगत् में लोग इससे परिचित हैं.

इतनी प्रसिद्धि के बाद पहली बार 11 दिसंबर 2014 को संयुक्त राष्ट्र महासभा ने प्रत्येक बर्ष 21 जून को विश्व योग दिवस के रूप में मान्यता दी है. भगवद्गीता प्रतिष्ठित ग्रंथ माना जाता है. उसमें योग शब्द का कई बार प्रयोग हुआ है، कभी अकेले और कभी सविशेषण، जैसे बुद्धियोग، संन्यासयोग، कर्मयोग. वेदोत्तर काल में भक्तियोग और हठयोग नाम भी प्रचलित हो गए हैं. महात्मा गांधी ने अनासक्ति योग का व्यवहार किया है. पतंजलि योगदर्शन में क्रियायोग शब्द देखने में आता है. पाशुपत योग और माहेश्वर योग जैसे शब्दों के भी प्रसंग मिलते है. इन सब स्थलों में योग शब्द के जो अर्थ हैं वह एक दूसरे के विरोधी हैं परंतु इस प्रकार के विभिन्न प्रयोगों को देखने से यह तो स्पष्ट हो जाता है، कि योग की परिभाषा करना कठिन कार्य है. परिभाषा ऐसी होनी चाहिए जो अव्याप्ति और अतिव्याप्ति दोषों से मुक्त हो، योग शब्द के वाच्यार्थ का ऐसा लक्षण बतला सके जो प्रत्येक प्रसंग के लिये उपयुक्त हो और योग के सिवाय किसी अन्य वस्तु के लिये उपयुक्त न हो.

योग के करने की क्रियाओं व आसनो को योगासन कहते है. संसार की प्रथम पुस्तक ऋग्वेद में कई स्थानों पर यौगिक क्रियाओं के विषय में उल्लेख मिलता है.

प्राणायाम

योग، योगासन साधना के आठ अंग हैं، जिनमें प्राणायाम चौथा सोपान है. अब तक हमने यम، नियम तथा योगासन के विषय में चर्चा की है، जो हमारे शरीर को ठीक रखने के लिए बहुत आवश्यक है.

प्राणायाम के बाद प्रत्याहार، ध्यान، धारणा तथा समाधि मानसिक साधन हैं. प्राणायाम दोनों प्रकार की साधनाओं के बीच का साधन है، अर्थात् यह शारीरिक भी है और मानसिक भी. प्राणायाम से शरीर और मन दोनों स्वस्थ एवं पवित्र हो जाते हैं तथा मन का निग्रह होता है.

یوگا (سانسکریت، योग) یک گروه از شیوه های جسمی، روانی، و معنوی و یا رشته هایی که در هند باستان سرچشمه گرفته است. است طیف گسترده ای از مدارس یوگا، اعمال و اهداف [2] در آیین هندو، بودا، و جین وجود دارد. در میان انواع شناخته شده ترین یوگا هاتا یوگا هستند و راجا یوگا.

ریشه های یوگا، yogasan تا به امروز به سنت های هند پیش ودایی باورند؛ آن است که در ریگودا ذکر شد، اما به احتمال زیاد در اطراف قرن ششم و پنجم توسعه پیش از میلاد، در جنبش های زاهدانه و śramaṇa هند باستان است. گاهشناسی از اولین متون توصیف یوگا شیوه مشخص نیست، به تنوع به هندو اوپانیشادها اعتبار است. [10] یوگا از تاریخ پاتانجلی از نیمه اول 1 CE هزاره، اما تنها اهمیت در غرب در قرن 20 به دست آورد. هاتا یوگا در سراسر متون قرن 11th با ریشه در تانترا پدید آمده است.

انجمن گفتگوی تجارت یوگا از هند بعد یوگا به غرب، پس از موفقیت سوامی Vivekananda در 19 و اوایل قرن 20. در 1980s، یوگا به عنوان یک سیستم ورزش در جهان غرب محبوب شد. یوگا در سنت های هند، با این حال، بیش از ورزش است. آن را به یک هسته مراقبه و معنوی است. یکی از شش مدرسه بزرگ ارتدوکس آیین هندو نیز نامیده می شود یوگا است که معرفت شناسی و متافیزیک خود را دارد، و نزدیک به فلسفه هندو سامکیا مربوط می شود.

مطالعات بسیاری تلاش کرده اند به منظور تعیین اثربخشی از یوگا به عنوان یک مداخله مکمل برای سرطان، اسکیزوفرنی، آسم و بیماری های قلبی. نتایج حاصل از این مطالعات با مطالعات سرطان نشان می دهد هیچ یک به اثر مشخص نیست، و دیگران نشان می دهد یوگا ممکن است عوامل خطر و کمک به فرآیند درمان روانی بیمار را کاهش می دهد مخلوط و بی نتیجه بوده است. در دسامبر 1، 2016، یوگا، yogasan توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ذکر شده بود.