اشعار جامی

"نورالدین عبدالرحمان بن احمد" که به " جامی" نام آور شده است، در 817 هجری قمری در خرج رود شهر جام زاده شد. ریشه ی او از اصفهان بود. پدر پدرش "شمس الدین محمد دشتی" از محله "دشت" شهر" اصفهان" به خراسان کوچ کرده بود و در شهر جام با نام دشتی به کار قضاوت مشغول بود.

کودکی عبدالرحمان در جام گذشت و آموزش اش در خرگرد جام که در آن زمان یکی از تبعات هرات بود، آغاز شد. مقدمات را نزد پدرش آموخت و وقتی عبدالرحمان سیزده ساله شد، پدرش به هرات مهاجرت کرد. جامی در نظامیه ی هرات ادامه تحصیل داد.

در این دوره عبدالرحمان در حلقه مریدان "سعدالدین محمد کاشغری نقش بندی" از بزرگان صوفیه ی هرات درآمد و در نزد پیر و مریدانش برکشید و پس از مرگ مرشد او بر تخت ارشاد نشست.

پس از چند سال عبدالرحمان به سمرقند رفت و در آن شهر نام آور شد.

در این زمان است که شعرهای او در میان اهل ادب پخش شد و اهل ادب آن ها را پسندیدند و عبدالرحمن سفرهای خراسان بزرگ را آغاز کرد.

او یک سفر دور و دراز هم به حجاز و شام و عراق کرد. هنگام رفت او از کردستان و بغداد و کربلا به مکه رفت و در بازگشت از دمشق و حلب به تبریز آمد و از آن راه به خراسان بازگشت. جامی در سروده هایش از خاطرات این سفر بسیار یاد می کند و حکایت از رویدادهای روا و ناروای بسیاری را به جا می گذارد.

عبدالرحمن نخست با لقب" دشتی " شعر می سرود، اما بعدها این لقب را به "جامی" تغییر داد. جامی برای این تصمیم دو علت می شمارد. یکی محل تولدش شهر جام و دیگری ارادتش به "شیخ الاسلام احمد جام."

به جامی لقب "خاتم الشعرا" هم داده اند. چرا که او نقطه ی پایانی است بر شعر کلاسیک فارسی.

"نورالدین عبدالرحمان جامی" در دومین ماه از پاییز سال 898 هجری قمری در سن ۸۱ سالگی در شهر هرات درگذشت و جمسش را در همان شهر به خاک سپردند. امروز مزار او در شمال غربی شهر هرات زیارتگاه است.

در طول تاریخ بسیاری از نام آوران و شاهان از خراسان تا استانبول، مثل اوزون حسن اآقا قویونلو تا سلطان محمد فاتح بنیان گذار خلافت عثمانی خود را مرید او دانسته اند.