شاعر" سیر و پیاز" پروین

" رخشنده " دختر " یوسف اعتصام الملک " که ما او را به نام " پروین اعتصامی " می شناسیم، در بیست و پنجم ماه پایانی سال 1285 در تبریز زاده شد. او نوه ی " ابراهیم اعتصام الملک " یکی از لقب داران قاجاری و رئیس مالیه ی آذربایجان بود. پدر پروین نخستین چاپخانه ی حروفی( نه سنگی ) را در تبریز دائر کرد. او وکیل مجلس شورای ملی در دور دوم از تبریر بود. و نیز موسس و مدیر مجله ی"بهار". مادر پروین زنی خانه دار بود.

بعد از زادن پروین خانواده ی اعتصامی راهی تهران شد. پروین در مدرسه ی دخترانه ی آمریکایی شروع به آموختن کرد. پدر مدتی به عنوان " ریاست کتابخانهٔ سلطنتی" ، " ریاست دارالتألیف وزارت معارف" و" ریاست کتابخانهٔ مجلس ملی" کار کرد.

پروین در سال 1303 از مدرسه فارغ التحصیل شد. او در جشن فارغ التحصیلی در مدرسه سخنرانی ای کرد که بعدها به عنوان یکی از مراجع حقوق و حرکت زنان ایران در تاریخ ثبت شد.

آموزش رسمی پروین ادامه پیدا نکرد، اما آموزش خانگی او که از کودکی شروع شده بود، تعطیل نشد. یوسف اعتصامی که از کودکی وظیفه ی آموزش، و پرورش ذوق و استعداد ادبی دخترش را به عهده گرفته بود همچنان با او کار کرد. می گویند قصیده ی "ای مرغک" اثر پروین دوازده ساله است.

نخستین شعرهای پروین در نشریه ی "بهار" به چاپ رسید. در باره ی این نشریه بزرگان بسیاری نوشته اند.برای نمونه "ادوارد براون" آن را یک نشریه ی اروپایی خوانده است.

پدر پروین در این مدت هم چنان به کار ترجمه ی کتاب ادامه داد. او نخستین مترجم اثار بزرگ غربی مثل "تیره بختان" یا همان "بینوایان" اثر"ویکتور هوگو" "خدعه و عشق" اثر"فردریک شیلر" ، "سفینهٔ غواصهٔ" اثر "ژول ورن" و نویسنده ی تفسیری به عربی از "اطواق الذهب" اثر "ابوالقاسم محمود زمخشری" و نیز فهرست نویس کتابخانهٔ مجلس بود.

پروین در سفرهای زیادی در داخل و خارج از ایران پدرش را همراهی کرد و تجربه های زیادی اندوخت.

در نخستین ماه از تابستان سال 1313 پروین با پسر عمویش که افسر شهربانی و رئیس شهربانی کرمانشاه بود، ازدواج کرد و به خانه ی شوهرش در کرمانشاه رفت. اما عمر زناشویی او چند ماه بیش تر نبود. پروین طلاق گرفت و به تهران برگشت .

پس از این رویداد و در سال های پیش از بیماری پدر نخستین کتاب پروین با مقدمه ی "ملک الشعرای بهار" چاپ شد. سپس پروین به عنوان کتابدار در دانشسرای عالی ، دانشگاه خوارزمی امروز در دروازه دولت تهران، مشغول به کار شد. در سال 1315 کتاب پروین برنده ی مدال درجه ی 3 از وزارت معارف شد. اما پروین آن نشان را نپذیرفت. حتی پیش نهاد رضا شاه را برای آموزش زنان دربار پهلوی رد کرد. سپس به دلیل بیماری پدر کار کتابداری را هم رها کرد.

پدر پروین در سال 1316 چشم از جهان بست،

چهار سال پس ار آن یعنی در نخستین ماه از بهار سال 1320 پروین اعتصامی بر اثر بیماری وقتی هنوز بیش از 35 سال نداشت، چشم از جهان بست. جسم پروین در مقبره ی خانوادگی در کنار مزار پدرش در قم به خاک سپرده شد.

چند سال است که جشنواره ای به نام پروین اعتصامی در کشور برگزار می شود و به زنان نویسنده و شاعر و مترجم و پژوهشگر جوایزی داده می شود.