شاعر"غم پسر" خاقانی

"افضل‌الدّین بدیل ‌بن علی خاقانی شروانی" که به "خاقانی" تخلّص می کرد، در سال های نخست قرن ششم هجری 505 تا 520 در شیروان زاده شد. پدرش درودگر و مادرش از مسیحیان نسطوری مسلمان شده بود. خاقانی در کودکی پدرش را از دست داد و عمویش سرپرستی او را به عهده گرفت و نخستین آموزگارش شد.

خاقانی از آن دسته از شاعرانی است که در سروده هایش خبرهایی از اتفاق های زندگی و شرایط حس و حالش به ما می دهد. او در مرگ عمویش که سرپرست و معلم و استاد و مرادش بود، سروده هایی دارد. و نیز در مرگ پسرش که جوانمرگ شده است.

خاقانی در سال های جوانی به خدمت "خاقان منوچهر شروانشاه " در می آید و لقب "خاقانی" را هم از او دارد. او چهل سال در دربار شروانشاه و پسرش می ماند، اما در سال های پایان عمر بین او و دربار به هم می خورد و یک سالی را در زندان می گذراند و پس از آزادی دیگر به دربار نمی رود.

خاقانی در نیمه ی عمر سفرهایی به شرق ، "ری " و "خراسان" کرد و با ادیبان و دانشمندان زمان خود دیدارها و نشست هایی داشت. . سپس راهی "عراق" شد و از آن جا برای گذاردن حج رو به سوی "مکه" کرد. قصیده ی شناخته شده ی "ایوان مداین" حاصل این سفر است.

خاقانی در سال های پایانی قرن ششم در شهر تبریز درگذشت و در آن شهر جسمش به خاک سپرده شد.

امروز مزار خاقانی در محل "مقبره‌الشعرای تبریز" در محله ی "سرخاب" کنار مزار صدها مرد بلند آوازه ی دیگر قرار دارد.