Masnaviydan ibratli hikoyatlar

جلال الدین رومی

“MASNAVIY”DAN IBRATLI HIKOYALAR

ماسول مقرّر:

عبدالمرود تیلاووف

filologiya fanlari nomzodi

حضرتی مولونونینگ حیاتی

ماولونو جلولدین رومی 1207 ییل 30 سنتابردا بوگونگی افغونیستون هودودیگا قاراشلی بؤلگان خوروسون اولکاسینینگ بالکس شهریده توگئیلگان. ماولونونینگ اوتاسی بالکس شاهرینینگ پشولاریدان بؤلیب، «اولیملار سلطانی» اونونینی اولغان حسین حتیبی اوغعلی باهو الدین ولادیر. اوناسی ایسا بالکس امیرین قیزی مومنه خوتوندر. باهو الدین ولد بازی سیوسی وقیلار و معقول استیلوسی سبابلی بالکسدان کتیشگا مجبور بؤلگان. 1212 یوکی 1213 یلدا اولا آذولاری و یاقینلاری بیلان بیرگالیکدا بالکسدان کتگانلار.

«اولیملار سلطانی» نینگ ایلک اورنشگان جویی نیشپور بُلدی. بو شهردا مشهور متاساویف فریدالدین اتور بیلان اوچرشدی. Mavlono kichik bo‘lishiga qaramay u erda farididdin atorning nazariga tushdi. «الیملار سلطانی» نیشوپوردان بوگ دودغا و کیینچالیک کوفه یولی اورقالی کعبغا یول اولدی. حاج آمالینی شهرگندان سونگ، قایتیشدا شُمگا کریب اوتدی. شومدان مالازیا، ارزینجون، سیواس، قیصری، نیگده یولاری اورقالی لارندهگا (کارامان) کلدی.

کارامنده امیر موسو قوردیرگان مدرسه قونیم توپدی. 1222 یلدا کارامنگا کلگان «اولیملار سلطانی» و یونینگ اولاسی بو یردا یتی ییل یاشادی. ماولونو 1225 یلدا شرف الدین لولونینگ قیزی گاوهر خونیمگا اویلندی. ماولونونینگ بو نیکوحیدان سلطان ولد و علوالدین چلبی اسملی ایکی اوغلی بور. بیر نچا ییلاردان سونگ گاوهر خونیمنی یوقوتگان ماولونو بیر بولاسی بیلان بیوا قلغان کرا خونیمگا”مثنوی”دان یبراتلی هیکویالار. جلال الدین رومی اویلندی. ماولونونینگ ایکینچی نیکوهیدان مظفرالدین، امیر علیم چلبی نوملی ایکی اوغیل و ملیکا سونیم اسملی بیر قیز دونیوگا کلدی.

مثنوی حقه

مثنوی شرق کلاسیک ادبیوتیدا بیر شئر اوسلینینگ نومیدیر. Lug‘at ma'nosi «ikkilik»، «ikkitadan» demakdir. ادابیوتدا بیر ژیل وازندا و هار بایتی اوزارو الوهیدا الوهیدا قوفیالانیب کلگان نظم شاکلیگا مثنوی دئیلگان.

مثنوی شرق شئریاتینینگ بیر شئری یؤنالیشی بؤلسادا، مثنوی دئیلغنده اوداتدا ماولونونینگ «مثنوی»سی کوز اولدیمیزگا کلادی. ماولونو «مثنوی-»نی حسین الدین چلبیینینگ ایلتیموسیگا کوئرا یوزغان. Kotib Chalabiy so‘zlariga qaraganda Mavlono «Masnaviy» baytlarini aytib tuar، Husomiddii Chaaabiy yozar Edi.«Masnaviy»ning tili forschadir. حوزیردا مولدی» muzeyida saqlanayotgan 1278 yild yozilgan مثنوی» nusxasiga ko‘ra, beytlar soni 25618 tadir.