Frankenstein

Opublikowana w 1818 roku książka Frankenstein jest przełomowym dziełem zarówno w gatunku gotyku, jak i science fiction. Napisana przez Mary Shelley, ta zapadająca w pamięć powieść zagłębia się w głębiny ludzkich ambicji, granice badań naukowych i konsekwencje udawania boga.

Fabuła koncentruje się wokół ambitnego naukowca Victora Frankensteina, którego nieustanna pogoń za wiedzą prowadzi go do śmiałego eksperymentu: pragnie pokonać samą śmierć. Kierowany chęcią odkrycia tajemnic życia, Victor składa z ożywionych części ciała stworzenie przypominające człowieka. Ale ten akt stworzenia uruchamia łańcuch wydarzeń, które na zawsze zmienią jego życie i życie otaczających go osób.

Powieść rozwija się poprzez serię listów i narracji, opowiadających o podróży Victora od lodowych krajobrazów Alp Szwajcarskich do ponurych laboratoriów Ingolstadt. Jego dzieło, bezimienny potwór, staje się postacią tragiczną – istotą odrzuconą przez społeczeństwo, pragnącą akceptacji i zrozumienia. Gdy stworzenie wędruje po odludnych przestrzeniach, zmaga się z własnym istnieniem i zadawanymi mu udrękami.

Shelley po mistrzowsku wplata w swoją narrację wątki etyki naukowej, natury potworności i konsekwencji niepohamowanych ambicji. Na tle Europy końca XVIII wieku stawia głębokie pytania o granice ludzkiej wiedzy i obowiązki, jakie wiążą się z dzierżeniem takiej władzy.

Sugestywna sceneria powieści – gdzie lodowe szczyty spotykają się z ciemnymi laboratoriami – odzwierciedla wewnętrzne zmagania, z jakimi borykają się bohaterowie. W miarę jak rewolucja przemysłowa i postęp naukowy zmieniają społeczeństwo, *Frankenstein* staje się odbiciem kulturowych niepokojów swoich czasów. Eksploracja przez Shelley inności – zarówno w postaci potwora, jak i pychy Victora – rezonuje nawet dzisiaj.

Frankenstein zainspirował liczne adaptacje, w tym kultowe wersje filmowe, takie jak klasyk z 1931 roku w reżyserii Jamesa Whale'a, w którym Boris Karloff jest niezapomnianym potworem. Poza kinem, współczesne reinterpretacje w literaturze, filmie i innych mediach nadal eksplorują tematy Shelley, dostosowując je do nowych kontekstów.

W tej opowieści o ambicjach, stworzeniu i potworności Shelley przypomina nam, że nasze działania mają konsekwencje — niezależnie od tego, czy staramy się przeciwstawić śmierci, czy stworzyć życie. Zaglądając w otchłań odkryć naukowych, musimy stąpać ostrożnie, gdyż granica między stwórcą a stworzeniem zaciera się, a konsekwencje mogą być bardziej potworne, niż sobie wyobrażamy.

Możesz czytać offline