Khilafat o Malookiat - Maududi

«خلافه» و «ملوکیات» از مشهورترین کتاب‌های ابوالاعلا مودودی است. وی در این کتاب به بررسی مسائل خلافت اسلامی می پردازد و می کوشد نشان دهد که با پیروی از روش خلافت اول می توان به حکومت داری موفق دست یافت. همانطور که در زمان خلافت عادل هرکس حقوق خود را داشت و خلیفه اجازه پرسش و پاسخ داشت، چنین نظامی برای این عالم بهتر است.

در مقابل، سلطنت که یک نظام سلطنتی است، دارای کاستی های بسیاری است و این به دلیل تغییر در نظام انتخاباتی پادشاه است. بله، اما امکان ندارد که چنین اتفاقی بیفتد. از این رو تنها یک معیار در برابر دنیا باقی می ماند و آن معیار خلافت عادل است. در آن به مبانی حکومت اسلامی، خلافت صالحه و ویژگی های آن، از خلافت صالح تا سلطنت، فرق خلافت و سلطنت و... پرداخته است، این کتاب بسیار متداول و متنوع بوده است. بنابراین، اگر می‌خواهیم نظرات مودودی را بدانیم، باید با دقت فراوان به این کتاب گوش دهیم.

خلیفه الملوکیات (به انگلیسی: transl. Caliphate and Kingdom) کتابی است که توسط ابوالعلا مودودی در اکتبر 1966 در ردیه کتاب خلافت معاویه و یزید توسط محقق پاکستانی محمود احمد عباسی نوشته شده است.

این کتاب در مورد مراحل تبدیل خلافت به سلطنت بحث می کند. به انگلیسی ترجمه و با عنوان «نظم سیاسی اسلام: الگو، انحرافات و پاسخ مسلمانان» منتشر شد. نسخه انگلیسی آن توسط تاریک جان ترجمه شده است.

برخی از علمای اهل سنت در رد کتاب مودودی نوشته اند. برخی از آثار برجسته عبارتند از: «خلافت الملوکیات»، «تاریخی و شرعی حیات» اثر حافظ صلاح الدین یوسف، «شاهوحید تقدوس» اثر سید محمد میان دیوبندی و «حضرت معاویه أعور طریخی حقائق» از محمدتقی عثمانی. آثار مودودی شامل حدود 700 صفحه تجلیات صحابه امیر عثمانی، برادرزاده شبیر احمد عثمانی است. که در اصل نزدیک به یک سال به نفع کتاب عباسی نوشت. امیر عثمانی تا آنجا پیش رفت که مدعی شد کتاب مودودی در کل ادبیات اسلامی بی سابقه است. کتاب دیگری به نفع، خلافت الملوکیات عاترضات ک تاجزیه، توسط قاضی ملک غلامعلی نوشته شده است.

سید ابوالعلاء مودودی آن را در ردیه ای بر کتاب خلافت معاویه و یزید نوشته محقق پاکستانی محمود احمد عباسی نوشته است. مودودی استدلال کرد که افراد حق ندارند حکومت دیکتاتوری خود را بر مسلمانان از طریق تجاوز تحمیل کنند، در عوض اسلام خواستار نظام خلافت است که در شکل مدرن آن به نام دموکراسی اسلامی شناخته می شود. این کتاب اصولی را بیان می کند که اولین خلافت از طریق آن تأسیس شد و دلایلی که به واسطه آن به سلطنت تبدیل شد، اولین بار در تاریخ مسلمانان. از دیگر موضوعات می توان به دلایل پایان خلافت، عصر یوطحان بن عفان، درگیری علی و معاویه، احکام حکومت اسلامی و چگونگی انحطاط خلافت راشدین، نظام تفرقه مذهبی در میان مسلمانان اشاره کرد.

این کتاب مدعی است که خلیفه با اکثریت آرای مسلمانان انتخاب می شود. خلافت همیشه بر اساس طرح کلی اسلام عمل می کند. این کتاب به عصر عثمان، خلیفه سوم و وقایع رخ داده در آن زمان می پردازد و استدلال می کند که ناآرامی ها در جامعه نوپای مسلمان به دلیل برخی تصمیمات نامطلوب حکومت آغاز شده است. پس از عثمان، علی توسط اکثریت مسلمانان به عنوان خلیفه انتخاب شد. این کتاب به معاویه به عنوان یک فرماندار شورشی سوریه می نگرد و سادگی علی و زیرکی معاویه را مورد بحث قرار می دهد. پس از صلح حسن و معاویه، معاویه اولین پادشاه تاریخ مسلمانان شد. در این کتاب به گروه های مختلف جناحی آن زمان نیز اشاره شده است.

مودودی پیامبر نبود. او نیز مانند همه انسان‌های معمولی مستعد خطا بود و نه لزوماً در این کتاب. روش تحلیل و سبک انتقادی او قابل بحث است.