Plato [Book]

Platon (/ˈpleɪtoʊ/ PLAY-toe;[2] Yunanca: Πλάτων Plátōn; 428/427 veya 424/423 - 348/347 BC) Antik Yunanistan'da Klasik dönemde Atina'da doğmuş bir Yunan filozofuydu. Platoncu düşünce okulunu ve Avrupa kıtasındaki ilk yüksek öğrenim kurumu olan Akademi'yi kurdu.

Öğretmeni Sokrates ve öğrencisi Aristoteles ile birlikte Platon, Antik Yunan felsefesi tarihinde ve onun soyundan gelen Batı ve Orta Doğu felsefelerinde merkezi bir figürdür.[a] Ayrıca dini ve maneviyatı da şekillendirmiştir.[5] Tercümanı Plotinus'un sözde neoplatonizmi, hem Hıristiyanlığı (Augustine gibi Kilise Babaları aracılığıyla) hem de İslam felsefesini (örneğin Farabi aracılığıyla) büyük ölçüde etkiledi. Modern zamanlarda Friedrich Nietzsche, Batı kültürünün Platon'un gölgesinde büyüdüğünü teşhis etti (ünlü bir şekilde Hıristiyanlığı "kitleler için Platonculuk" olarak adlandırdı), Alfred North Whitehead ise ünlü bir şekilde şöyle dedi: "Avrupa felsefi geleneğinin en güvenli genel nitelendirmesi, onun aşağıdakilerden oluşmasıdır. Platon'a bir dizi dipnot."[6]

Platon, felsefede yazılı diyalog ve diyalektik biçimlerin mucidiydi. Daha sonra hem teorik felsefenin hem de pratik felsefenin tüm ana alanları haline gelen konular için sorunlar ortaya attı. En ünlü katkısı, Platon'un evrenseller sorununa bir çözüm sunduğu, Platonizm olarak bilinen (belirsiz bir şekilde Platonik gerçekçilik veya Platonik idealizm olarak da adlandırılır) saf akılla bilinen Formlar teorisidir. Aynı zamanda Platonik aşk ve Platonik katıların adaşıdır.

Kendi en belirleyici felsefi etkilerinin, genellikle Sokrates ile birlikte, Sokrates öncesi Pisagor, Herakleitos ve Parmenides olduğu düşünülür, ancak seleflerinin eserlerinin çok azı günümüze ulaşmıştır ve bugün bu figürler hakkında bildiklerimizin çoğu Platon'un kendisinden kaynaklanmaktadır. .[b] Hemen hemen tüm çağdaşlarının eserlerinin aksine, Platon'un tüm eserlerinin 2.400 yılı aşkın bir süredir bozulmadan hayatta kaldığına inanılmaktadır.[8] Popülerlikleri dalgalanma gösterse de, Platon'un eserleri sürekli olarak okundu ve incelendi.[9]Numenius, hem Pisagor'u hem de Platon'u felsefede takip edilmesi gereken iki otorite olarak kabul etti, ancak Platon'un otoritesini, kendisinin de bildiğini düşündüğü Pisagor'unkine tabi olarak gördü. Platon'unki de dahil olmak üzere tüm gerçek felsefenin kaynağı olun. Numenius'a göre, Platon bu kadar çok felsefi eser yazmışken, Pythagoras'ın görüşleri başlangıçta yalnızca sözlü olarak aktarılmıştı.[68]