Qur'oni Karim Tarjimasi

Kutib Oling. Qur'oni Karim Ma'nolari Tarjimasi

Selamun Aleyküm.

Ma'lumki, Qur'oni karim Alloh taolo tomonidan Payg'ambarimiz Muhammed alayhissalomga 23 yil mobaynida

sura, oyat tarzida elchi farishta –Jabroil alayhissalom orqali ilohiy vahiy sifatida, arab tilida, og'zaki nozil

qilingan. Islom dini ta'limotining asosiy manbalari (Qur'on, Sunnat, Ijmo', Qiyos)ning birinchisi sanalmish bu

Kalomi sharifning til va bayon cihatidan ilohiy mo''jizaligi ham uni arab tilida o'qib, fikr yuritgandagina

namoyon bo'ladi. Boshqa har qanday tilga o'girilganda Kur'an tiliga xos xususiyatlar, nazmiy uslub, maftunkor

ohang va ruhiy ta'sir o'z kuchini yo'qotadi. Tarjimon har qancha mahoratli, tajribali lug'atga boy bo'lmasin,

oyatlarning arabcha holidagi mazmunini boshqa tilda mukammal ifoda eta olmaydi. Bu inkor etib bo'lmas

hakikat.

Arap tilida o'qib anglash esa, hammaning jambon imkon darajasida emas. Hatto arablarning o'zları ham Kur'an

oyatlarını to'la tushuna olmaslıklarını tan oladiler. Ulug' sahobalar ham ko'pdan-ko'p oyatlar mazmunida

bahslashib, bir yechimga kelisha olmay, Rosul alayhissalomning o'zlaridan so'rab, aniqlab olganlari to'g'risida

sahih hadisler mevjud.

Qur'oni karimni boshqa tillarga tarjima qilish harakati ancha qadimdan boshlangan. Ayniqsa, arap bo'lmagan

halqlarning islomga kirishlari bu harakatga asosiy sabab bo'lgan. Garchi islom ulamolari oyatlarni har qanday

tilda sharhlab tefsir qilishga ruxsat bersalar-da, biroq so'zma-so'z tarjima qilib yozishga mutloqo izn

bermaganlar, sıfır tarjimani yozib qo'yishlik bilan Qur'on mazmuni shundangina iborat degan iddao bo'ladi, deb

uning mas'uliyatidan qo'rqqanlar. Shuning uchun ajdodlarimiz merosida o'zbekcha tafsirlar ko'p. Cephane sof ona

tilimizdagi tarjimalarni deyarli uchratmaymiz.

Keyingi asrlarda Qur'oni karim jahon xalqlarining ko'pgina tillariga tarjima qilindi. Shuningdek, o'zbek tilida

ham bir qancha tarjimalar paydo bo'ldi. Endilikda bu jarayon yanada kuchayib borishi tabiiy. bas, pazar

ekan, bu sohada kundan-kunga taraqqiyot sari intilish maqsadga muvofiqdir. Avvalgi tarjimalarda ucragan

tarjimalarda uhragan kamchiliklarni takrorlamagan holda, tobora sifatli tarjima va tafsirlarni ta'lif etish yangi

ulamolarining sharafli vazifalaridandir.

Binobarin, shu jarayonni davom ettirishdek mas'uliyatni zimmamizga olar ekanmiz, bunda mutlaqo xato

nuqsonlar yo'q, degan fikrdan yiroqmiz. Beyb-Parvardigor.

Yangi tarjimaning o'ziga hos hususiyatlari asosan quyidagilardan iborat:

1. Tarjima hanafiylik mazhabiga muvofik holda tayyorlandi. Boshqa mazhablar bilan qiyosiy tefsirler izohda

ko'rsatib borildi.

2. Oyatlar mazmunini imkoni boricha so'zma-so'z ifodalashga harakat qilindi. Qo'shimcha, yordamchi so'z va

iboralar qavs ichida berildi.

3. Murakkabroq va sharhga muhtoj oyatlarga sahifa ostida izoh berildi.

4. Amalda bo'lib kelgan kirill yozuv qoidalariga rioya qilindi. Ya'ni 1990 yillardan boshlab, asosan diniy

adabiyotlarda buzila boshlagan imlolar tiklandi. Masalan: İso, imon, rab, rasul, sahih, Arafot, salavot kabi

arabchadan o'tib qolgan so'zlarni ba'zilar arab talaffuziga moslashtirmoqchi bo'lishib, keyingi paytda Iyso,

iymon, Robb, Rosul, sahiyh, Arofat, solavat shaklida yozishga o'tgan edilar. Vaholanki, umumiy urfda çet

so'zlar qaysi tilga ko'chib o'tsa, o'tgan so'z o'sha tilning tovush va imlo qoidalariga bo'ysunishi lozim. Kur'an

oyatlari qiroatida yoki arabcha jumla tarkibida talaffuz etilgandagina tajvidga rioya etilishi kerak bo'ladi. ağar

biz arabchadan o'tgan barcha so'zlarni tajvidga binoan yozadigan va talaffuz etadigan bo'lsak, kitobxonlarning

o'qishi va anglashiga katta qiyinchilikler tug'dirib qo'yamiz.

Eng muhimi, mushafning ushbu tarjimasida juda omonatdorlik bilan, ya'ni arabchada qanday bo'lsa,

o'zbekchada ham o'sha mazmunni to'la saqlab qolishga harakat qilindi. Biror maqsadda bo'rttirish yoki

o'zgartirish kabilardan xoli.