Amharic History / አማርኛ - ታሪክ

（英語）

阿姆哈拉語（am-HARR-ik 或ahm-HAR-ik；本名：አማርኛ，羅馬化：Amarəñña，國際音標：ⓘ）是一種衣索比亞閃族語言，是亞非語系閃族語支的一個子群。它是阿姆哈拉人的第一語言，也是居住在衣索比亞主要城鎮的所有其他人口的通用語言。

該語言是埃塞俄比亞聯邦政府的官方工作語言，也是埃塞俄比亞幾個聯邦地區的官方或工作語言。截至2020年，母語使用者超過33,700,000人，2019年第二語言使用者超過25,100,000人，使母語使用者總數超過58,800,000人。阿姆哈拉語是衣索比亞最大、使用最廣泛的語言，也是衣索比亞第二大母語（僅次於奧羅莫語）。阿姆哈拉語也是世界上第二廣泛使用的閃族語言（僅次於阿拉伯語）。

阿姆哈拉語是從左到右書寫的，使用的是從蓋茲文字發展而來的系統。將子音-元音序列書寫為單位的分段書寫系統稱為附標音 (አቡጊዳ)。這些字素被稱為 fidäl (ፊደል)，意思是「腳本」、「字母表」、「字母」或「字符」。

沒有普遍同意的阿姆哈拉語羅馬化為拉丁字母。以下各節的阿姆哈拉語範例使用了一種在專門研究埃塞俄比亞閃米特語言的語言學家中常見的系統。

(አማርኛ)

አማርኛ ፡ የኢትዮጵያ ፡ መደበኛ ፡ ቋንቋ ፡ ነው ፡ ቋንቋ ፡ ነው ። ከሴማዊ ፡ ቋንቋዎች ፡ እንደ ፡ ዕብራይስጓ ፡ ፡ክብራይስጒ ፡ ዡክᝡፐ ምፒ ው። በአፍሪካ ፡ ውስጥ ፡ ደግሞ ፡ ከምዕራብ ፡ አፍራ ምዕራብ ፡ አፍፒ ፡ አፍሪካው ፡ ስዋሂሊ ፡ ቀጥሎ ፡ 3ኛውን ፡ ቦታ ፡ ኛውን ፡ ቦቍ ፡ ው እንዲያውም ፡ 85.6 ፡ ሚሊዮን ፡ ያህል ፡ ተናጋሪ῎´ ል ፡ ተናጋሪ῎´ ል ῎ṋ ሠ ከአረብኛ ፡ ቀጥሎ ፡ ትልቁ ፡ ሴማዊ ፡ ቋንቋ ፡ ነው። የሚጻፈውም ፡ በአማርኛ ፡ ፊደል ፡ ነው። አማርኛ ፡ ከዓረብኛና ፡ ከዕብራይስጥ ፡ ያ ንደ ፡ ላቲን ፡ ከግራ ፡ ወደ ፡ ቀኝ ፡ መጻፉ ፡ ነ።

የሐማራ * ግዛት ፡ ተብሎ ፡ የሚታወቀው ፡ ቦታ ፡አሠᡉሠ ብ ፡ ወሎ ፡ ይገኝ ፡ እንደነበር ፡ በታሪክ ፡ ይሠ በታሪክ ፡ ይሠဦ ከክርስቶስ፡ልደት፡በፊት፡ከ200 - 130ዓ.ዓ。 ፡ የነበረው ፡ አጋታርከስ ፡ ስለ ፡ ቀይ ፡ ኣህር ፡ ቀይ ፡ ᠣህር ፡ ፉ ፉ ፍ ፣ ትሮጎዶላይት ፡ ያላቸው ፡ ሕዝቦች – τής Kαμάρኋ ἎᎧ５５５聲聲。 ፡ Kαμάρα λέψιςα (ካማራ Camàra ቋንቋ) ይናገሩ ፡ እንደነበር ፡ ፡ እንደነበር ፡ ፉ ፡ፉ ከዚህተነስተውታሪክየአጋታርከስካማራቋ᠈ ᕈᕈ ደሆነያስረዳሉ

ትክክለኛው ፡ አማርኛ ፡ አንዳንዴ ፡ «የንጉሥ ጒር῰ ᕍ ᕍ ሥ ልሳነ-ንጉሥ» በመሰየም ፡ ታወቋል። አማርኛ ፡ ልሳነ-ንጉሥ ፡ የሆነው ፡ በ1272 ዓ.ም。 ከዛጔ ሥርወ መንግሥት ፡ በኋላ ፡ አጼ ፡ ይኩኖ ፡ አገ ፡ ይኩኖ ፡ Ṓ ሥርወ-መንግሥት ፡ መልሶ ፡ ሲያቋቁም ፡ ነበር። አማርኛ ፡ ልሳነ-ጽሑፍ ፡ መሆን ፡ የጀመረው ፡ ᙉ14የጀመረው ፡ ᘉ 14የግ መረ ፡ ṡ 14የṋ መል ፡ṭ ርṅ ሡፋ ṋ ṋ ሡṋ ሁ ፡ ሲሆን ፡ ይህንንም ፡ ያደረገው ፡ ሁሉንም ፡ ፋ ፡ ሁሉንም ፡ ፋ ፡ፉ ፋ ሰድና ፡ 6 ፡ አዳዲስ ፡ የላንቃ ፡ ፊደላትን ፡ (ሟ ፣ ጀ ፣ ጨ) እና ፡ ኸን ፡ በመጨመር ፡ ነበር። ነገር ፡ ግን ፡ በጽሑፍ ፡ ይበልጥ ፡ መስፋፋᵹၡ ዂ፡ ስፋ ሮስ ፡ ጀምሮ ፡ ሲሆን ፡ ለእዚህም ፡ በተለይ ፡ሠ ṋ ጌṋ ጌ῎ ፊያቸው ፡ ደብተራ ፡ ዘነብ ፡ ነበር። አማርኛ ፡ በተለይ ፡ የተስፋፋው ፡ የዳግማዊ ፡ አጼ ፡ ምኒሊክን ፡ የግዛት ፡ ማስፋፋት ፡ ዘመቻ ፡ ተከትሎና ፡ እንዲሁም ፡ ዘመናዊ ፡ ትምህርት ፡ ትዮ ጵያ ፡ ውስጥ ፡ ከተጀመረ ፡ በኋላ ፡ ነበር።

አማርኛ ለብዙ ዘመናት በእጅ ሲቻፍ ቆይቶ በ፲፱፻ ዓ.ም。 ገደማ በማተሚያ መሣሪያ ሊከተብ ችሏል። የግዕዝን ፊደል በዶ/ር ኣበራ ሞላ ፈጠራ ወደ ኮፉṕፈᕍ ሹ ው ῎ṍ ᕍ ῁ṅៈ。 ም。 ወዲህ በኮምፕዩተር መጠቀም ከመቻሉም ሌላ ᑠዩፉኮሉም ሌላ አዩፉኮድፉ ይህ የተስፋፋ ገጽም የቀረበው በእዚሁ ሥርዓᵬ ሎሎሎ ጃዎች ቊጥሮች እያደጉ ነው። የዓማርኛ ፊደልና ቋንቋም ዕውቅና እያደገ ስΈሠሠሠምሠ ሥራ ላይ እየዋለ ነው። ኣፕል የቋንቋ ገበታዎቹን ሌሎችም እንዲጠቀሙበት በፋ ᕲጠፋ。 ም。 ስለከፈተ ዓማርኛን እንደሌሎች የዓለም ባለፊደሎ ዓለም ባለፊደሁᒉΈሁ ችሏል። በ፳፻፰ዓ。 ም。 ግዕዝ የመጀመሪያን የኣሜሪካ የባለቤትነት መታወቂያ (ፓተንት) ኣግኝቷል።

ይህም የሆነው በየካቲት 10 ቀን 2008 ዓ.ም。 አማርኛ ወደ ማናቸውም ሌላ ቋንቋ በኮምፒውተርᕈ၀Έሉል ዎች ገብታለች። ሆኖም የትርጉሙ ጥራት ከፍ ያለ ሳይሆን ስኅሰቶ၈ ይሆን ስኒ